داراییهای دیجیتال انواع مختلفی دارند که هرکدام از آنها برای کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ماه‌‌های ابتدایی توسعه توکنهای غیر قابل معاوضه، کاربران نمی‌دانستند NFT چیست و از اینکه طرح‌های انتزاعی و بی‌مفهومی تحت عنوان NFT با قیمت بالا فروخته می‌شدند، تعجب می‌کردند. به مرور زمان و با ورود بازی‌های کریپتویی به بازار، کاربران توانستند متوجه شوند که این توکنها چه کاربردی دارند و چرا تا این اندازه جلب توجه کردهاند.این مقاله در یک نگاه کلی شامل موارد مهم زیر است
مفهوم توکنهای غیر قابل معاوضه هنوز برای بسیاری از تریدرها نامفهوم است. آنها نمی‌دانند این توکنها دقیقا چه هستند و به چه کار می‌آیند. در این مقاله به صورت کامل و جزئی بررسی میکنیم NFT چیست. همچنین سعی میکنیم مفاهیم را تا حد امکان ساده کنیم تا درک آنها برای کاربرانی که به تازگی وارد بازار ارزهای دیجیتال شده‌اند، دشوار نباشد.
NFT مخفف non-fungible token است که در فارسی با عباراتی چون «توکن غیر قابل معاوضه» یا «توکن غیرمثلی» ترجمه می‌شود. این توکنها نوعی دارایی دیجیتال هستند که به صورت رمزنگاری شده ایجاد می‌شوند و بر بستر بلاکچین توسعه پیدا می‌کنند. تاکنون اتریوم بلاکچین اصلی میزبان این توکنها بوده است و NFTها معمولا از استاندارد ERC-721 پیروی می‌کنند. البته در سال ۲۰۲۱ ;I استفاده از این توکنها گسترش پیدا کرد، بلاکچین‌های دیگری از جمله بایننس اسمارت چین هم میزبانی از آنها را شروع کردند.توکنهای NFT غیر قابل معاوضه و منحصر به فرد هستند. تصور کنید من و شما هرکدام یک بیت کوین داریم؛ اگر بیت کوین‌هایمان را باهم جابجا کنیم، تغییری در میزان دارایی‌هایمان ایجاد نمی‌شود، زیرا بیت کوین من با بیت کوین شما هیچ تفاوتی ندارد. در مقابل اگر هرکدام از ما یک توکن NFT داشته باشیم، نمی‌توانیم آنها را باهم جابجا کنیم، زیرا باهم متفاوت هستند. ممکن است توکن غیرمثلی من متعلق به یک مجسمه باشد که آن را خریداری کرده‌ام و توکن شما یک آلبوم موسیقی باشد. با معاوضه این دو توکن، در داراییهای ما تغییر ایجاد خواهد شد.غیر قابل معاوضه بودن توکنها این امکان را فراهم کرده است که بتوانند به عنوان نماد داراییهای خیلی خاص و ارزشمند مورد استفاده قرار بگیرند. به عنوان مثال الماس کوه نور دارایی است که قیمت‌گذاری نمی‌شود و می‌تواند یک توکن NFT به عنوان نماد این دارایی در بازار ارزهای دیجیتال در نظر گرفت. (این صرفا یک مثال است و کوه نور در اختیار خاندان سلطنتی انگلیس است).
توکن های ERC-721 اصطلاحی است که برای اشاره به توکنهای غیرمثلی در بلاکچین اتریوم استفاده می‌شود. در واقع این عبارت به استانداردهایی که توسعه‌دهندگان هنگامی که قصد توسعه یک NFT بر بستر اتریوم دارند، باید به آن توجه داشته باشند. زمانی که بخواهیم بگوییم یک توکن غیرقابل معاوضه پیش‌نیازها و استانداردهای بلاکچین اتریوم را دارد، می‌گوییم این NFT یک توکن های ERC-721 است.با تعریف NFT چیست، متوجه می‌شویم که این توکنها به بلاکچین اتریوم محدود نیستند و ممکن است بر بستر بلاکچین‌های دیگری چون بایننس اسمارت چین، ایاس و نئو هم کار کنند. در این صورت استانداردهایی که باید رعایت شود، توسط قراردادهای هوشمند تعیین خواهد شد و ان اف تتی دیگر یک توکن ERC-721 نخواهد بود.
اکنون می‌دانید NFT چیست و با بررسی مفهوم آن متوجه سه ویژگی مهم این نوع از داراییهای دیجیتال خواهید شد:
مطلب پیشنهادی کسب درآمد از ارزهای دیجیتال بدون نیاز به ترید
ورود توکنهای غیر مثلی به بازار شیوه‌ای جدید از معاملات و تعامل‌‌های دیجیتال را به انسان‌ها آموزش داد.سه مزیت اصلی این توکنها عبارت است از:
این توکنها در بازار اصلی ارزهای دیجیتال و صرافی‌ها خرید و فروش نمی‌شوند. آنها در برخی از بازارهای خاص خرید و فروش می‌شوند و ارزش آنها به منحصر به فرد بودنشان و داراییهای مرتبط با آنها بستگی دارد. به عنوان مثال اگر آثار میکل آنژ NFT داشته باشد، با قیمت خیلی بالایی فروخته می‌شود.
این مزیت نیز بخاطر استفاده NFTها از پلتفرم‌های غیرمتمرکز ایجاد شده است و هیچ مالکی نمی‌تواند داده‌های ثبت شده در این توکنها را تغییر دهد. به عنوان مثال وقتی یک آلبوم موسیقی NFT داشته باشد، شما تا زمانی که توکن آن را خریداری نکرده باشید، به آهنگ‌ها دسترسی نخواهید داشت. بعد از خرید هم امکان ارسال آهنگ‌ها برای افراد دیگر وجود ندارد. در نتیجه حق انتشار خواننده حفظ خواهد شد.
NFTها بر بستر بلاکچین‌های غیرمتمرکز توسعه پیدا کردهاند؛ بنابراین امکان جعل آنها وجود ندارد و اگر کسی بخواهد این کار را انجام دهد، به منابع و بودجه بسیاری نیاز خواهد داشت. در نتیجه خریدار یک اثر هنری دارای NFT می‌تواند از اصالت آن اطمینان داشته باشد.همچنین شما هنگامی که یک توکن NFT را خریداری می‌کنید، به عنوان مالک حقیقی یک محصول شناخته خواهید شد. تصور کنید در یک بازی کامپیوتری یک پوسته را خریداری کرده‌اید. اگر توکنی وجود نداشته باشد، شرکت سازنده بازی به راحتی می‌تواند مالکیت پوسته را از شما بگیرد، اما اگر یک توکن NFT داشته باشید، مشخص است که مالک پوسته هستید و تا زمانی که خودتان آن را معامله نکنید، مالکیت در اختیار شما باقی می‌ماند.
توکنهای غیر مثلی در بخش‌های مختلف بازار کاربرد دارند؛ جمع‌آوری کلکسیون‌های دیجیتال و بازی‌های کریپتویی متداول‌ترین کاربردهای این توکنها هستند. در ادامه درباره این دو کاربرد و سایر مواردی که از توکنهای NFT استفاده می‌کنند، توضیح می‌دهیم.
بسیاری از مشکلاتی که در بازی‌های کامپیوتری وجود داشتند، با استفاده از توکنهای NFT حل شدند. در برخی از بازیها داراییهای نادر و ارزشمند بسیاری وجود دارند؛ به عنوان مثال ممکن است یک سلاح منحصر به فرد در بازی وجود داشته باشد که تنها یک بار در تمام مراحل دیده می‌شود و به دست آوردن آن بسیار سخت است. حتی در برخی از بازیها، پوسته بازی هم یک دارایی ارزشمند تلقی می‌شود.تا پیش از ایجاد توکنهای NFT توسعه‌دهندگان نمی‌دانستند چگونه ارزش واقعی این دارایی‌ها را به آنها بدهند، اما با توسعه این توکنها توانستند برای هر المان ارزشمند در بازی یک توکن غیرمثلی طراحی کنند. با استفاده از این توکنها، سودآوری اقتصادی بازیها بیشتر می‌شود و حتی گیمرها می‌توانند از این طریق درآمد داشته باشند.
متاورس ترکیبی از دنیای مجازی و واقعی است که در حال حاضر بیشتر در بازی‌های کامپیوتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. احتمالا با توسعه متاورس و وب ۳.۰ شیوه تعامل انسان‌ها با یکدیگر کاملا تغییر می‌کند و دنیایی موازی با دنیای واقعی کنونی ایجاد خواهد شد.در حال حاضر زمین‌های موجود در دنیاهای متاورس خرید و فروش می‌شود و بسیاری از افراد با دید سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های متاورسی زمین می‌خرند. امکان انجام معاملات املاک مجازی با استفاده از توکنهای NFT فراهم شده است. هر قطعه زمین در پلتفرم‌هایی چون دسنترالند یا سند باکس یک توکن غیر مثلی منحصر به فرد دارد و خریداران با پرداخت هزینه زمین مجازی، این توکن را به دست می‌آورند.
یکی از مهم‌ترین پتانسیل‌های توکنهای NFT مبارزه با هویت‌‌های جعلی یا سرقت هویت است. ما می‌توانیم بخشی از هویت خود مانند عکس، مدرک تحصیلی و سوابق پزشکی خود را وارد دنیای دیجیتال کنیم و هرکدام توکن غیرمثلی منحصر به خودمان را داشته باشیم. در این صورت جعل هویت غیرممکن خواهد شد.
یکی از علت‌های اصلی محبوبیت توکنهای NFT، استقبال هنرمندان از آنها بود. داده‌های منتشر شده نشان می‌دهند در حال حاضر ارزش بازار توکنهای غیرمثلی به ۲۱۲.۶ میلیون دلار رسیده، این در حالی است که ارزش این بازار در انتهای ۲۰۲۰ تنها ۸.۲ میلیون دلار بود.بسیاری از هنرمندان توانستند با استفاده از توکنهای غیرمثلی آثارشان را با قیمت‌های بسیار خوبی بفروشند. بسیاری از کلکسیونرها هم آثار هنری را با توکن NFT خریداری کردند و از اینکه توانسته‌اند کلکسیون ارزشمندی داشته باشند، بسیار خوشحال بودند. توکنهای غیر قابل معاوضه حق کپی رایت آثار هنری را رعایت می‌کنند و دیگر امکان انتشار بدون هزینه آنها وجود نخواهد داشت.با استفاده از این توکنها همچنین می‌توان بلیط‌های مسابقات ورزشی یا کنسرت‌ها را هم فروخت و از فروش بلیط‌های جعلی پیشگیری کرد. کارشناسان بر این باورند که هنرهای دیجیتال و بازی‌های کریپتویی دو علت اصلی رشد توکنهای غیر قابل معاوضه بودند.
اکنون که می‌دانید NFT چیست، احتمالا ایده‌های مختلفی به ذهنتان می‌رسد که آنها را به توکنهای غیر قابل معاوضه تبدیل کنید.مطلب پیشنهادی متن باز بودن در ارز دیجیتال (Open source) به چه معناست؟در ادامه به مواردی که با تبدیل شدن به توکنهای غیرمثلی می‌توانند عملکرد بهتری داشته باشند، اشاره میکنیم:
توکنهای غیر قابل معاوضه تغییرات گسترد‌ه‌ای در صنایع مختلف ایجاد کردهاند، اما هنوز خالی از ایراد نیستند. اکثر این نقاط ضعف بخاطر پایه و اساس اصلی آنها، یعنی بلاکچین، است.بلاکچین‌ها هنوز تجربه کاربری خوبی برای عموم مردم ایجاد نکرده‌اند و اگر فردی تجربه یا دانشی در این زمینه نداشته باشد، نمی‌تواند با آنها کار کند. کار با NFTها هم به این مهارت نیاز دارد؛ به عنوان مثال اگر کاربری بخواهد یک NFT را بخرد، بفروشد یا اعتبار تراکنش را تایید کند، به دانش اولیه درباره بلاکچین نیاز دارد و باید روش کار با آن را بداند.مشکل زمانی ایجاد می‌شود که کاربران به میوه علاقه دارند، نه ریشه! ان‌ها فقط تمایل دارند از توکنهای غیرمثلی استفاده کنند، اما نمی‌خواهند کار با بلاکچین را یاد بگیرند. این موضوع یکی از چالش‌های اصلی است و توسعه دهندگان در تلاشند که آن را حل کنند.اکثر متخصصین حوزه NFT بر این موضوع اتفاق نظر دارند که این توکنها تنها زمانی به پذیرش عمومی می‌رسند که زیرساخت‌های لازم برای آنها وجود داشته باشد و بتوانند تجربه کاربری خوبی فراهم کنند. برای دستیابی به این تجربه، ما به بلاکچینی نیاز داریم که کار با آن شبیه به اینترنت یا گوشی هوشمند باشد؛ اکثر مردم نمی‌دانند عملکرد فنی اینترنت یا گوشی‌های هوشمند چگونه است، اما روزانه ساعت‌ها از آن استفاده می‌کنند. بلاکچین برای پذیرش گسترده باید به تا این سطح ایده آل شود.
بازار NFTها رو به رشد است و به مرور زمان پروژه‌های مختلفی در این حوزه بر بستر NFT راهاندازی می‌شود. پروژه‌هایی که از توکنهای غیرمثلی استفاده می‌کنند، تنوع بسیاری دارند؛ به عنوان مثال برخی از آنها بازی‌های کریپتویی هستند و برخی دیگر در حوزه داراییهای دیجیتال فعالیت می‌کنند. در این بخش ۵ مورد از مشهورترین پروژه‌ها را بررسی میکنیم و توضیح می‌دهیم در این پروژه‌ها کاربرد NFT چیست.
این پلتفرم برای هنرهای مبتنی بر NFT و کلکسیون‌ها طراحی شده است. بستر اپن سی شبیه به یک صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز است، البته به جای فروش ارزهای دیجیتال، توکنهای غیرمثلی و داراییهای دیجیتال منحصر به فردی چون زمین‌های مجازی می‌فروشد. در این پلتفرم تنها چند ارز دیجیتال معمولی از جمله اتر و DAI خرید و فروش می‌شوند تا امکان معامله در پلتفرم فراهم باشد.
این بستر نیز برای خرید و فروش آثار هنری ایجاد شده است و در کنار آن امکان ایجاد توکنهای غیرمثلی را هم فراهم کرده است. پلتفرم Async.Art همچنین قابلیت‌های کدنویسی دارد که به هنرمندان اجازه می‌دهد ویژگی‌‌ها و شرایط منحصر به فردی را برای آثارشان تعریف کنند و توکنی را بسازند که خودشان تمام جزئیات آن را تعیین کرده باشند. جالب است بدانید که حتی خریداران هم می‌توانند قسمت‌ها یا لایه‌های مختلف یک اثر هنری را خریداری کنند و آن را تغییر دهند تا به سبک شخصی خودشان درآید.
کریپتوکیتی یک بازی کریپتویی است که در آن گیمرها گربه‌های مجازی را به عنوان حیوان خانگی پرورش می‌دهند و می‌توانند آنها را بفروشند. این گربه‌ها در پلتفرم‌های خرید و فروش NFT مانند اپن سی خرید و فروش می‌شوند. زمانی که این بازی تازه وارد بازار شده بود، توجه افراد مختلف را جلب کرد و باعث شد حجم تراکنش‌های شبکه اتریوم و NFTها تا حد زیادی افزایش پیدا کند.
این پروژه برای فروش نام دامنه بر بستر اتریوم در سال ۲۰۱۷ راهاندازی شد. در این پروژه دامنه‌های .ETH فروخته می‌شوند. با فروش هر دامنه یک توکن غیرمثلی ERC-721 به دارندگان ارائه می‌شود و دارندگان آنها می‌توانند دامنه خود را در بازارهای NFT خرید و فروش کنند.
دسنترالند یکی دیگر از پروژه‌های غیرمتمرکز است که در زمینه فروش زمین‌های مجازی متاورس فعالیت دارد. همانطور که پیش از این اشاره کردیم، هر قطعه زمین در متاورس یک توکن غیرمثلی منحصر به فرد دارد و خریدار با پرداخت هزینه زمین، می‌تواند توکن منحصر به آن را در ولت دیجیتالش ذخیره کند.مطلب پیشنهادی ETF ارز دیجیتال پدیده ای جدید در دنیای ارزهای دیجیتال
توکنهای غیر قابل معاوضه در بازارهای مخصوص به خودشان خرید و فروش می‌شوند. در قسمت‌های قبل برخی از این بازارها معرفی شدند و در حال حاضر OpenSea، Rarible و Nifty Gateways مشهورترین بازارهای خرید و فروش این نوع توکنها هستند.فروش توکنهای غیرمثلی معمولا به صورت مزایده‌ای و با کوین اتر انجام می‌شود؛ بنابراین اگر قصد خرید یک توکن NFT را دارید، باید اتر کافی در ولت خود داشته باشید و همچنین برای یک مزایده حرفه‌ای آماده شوید. برخی از این مزایده‌ها به صورت عمومی برگزار می‌شوند و برخی دیگر برای گروه‌های خاص هستند.هرکدام از بازارهای توکنهای غیرمثلی شیوه کار خود را دارند. حتی برخی از پلتفرم‌ها هم به صورت غیرمستقیم در زمینه فروش NFT فعالیت می‌کنند. به عنوان مثال در فروشگاه‌های بازی‌های کریپتویی هم توکنهای غیرقابل معاوضه خرید و وفروش می‌شود، اما در این بازارها فقط توکنهای مربوط به خود بازی بین گیمرها معامله می‌شود.برای خرید توکنهای غیرمثلی به یک ولت که از اتر یا ارز دیجیتال بلاکچین میزبان NFT پشتیبانی کند، نیاز خواهید داشت. باید ولت خود را به سایت پلتفرمی که قصد فعالیت در آن را دارید، متصل کنید و سپس توکنهای مورد نظرتان را بخرید. بعد از تکمیل فرایند خرید، توکن NFT به ولت شما منتقل خواهد شد.
با وجود اینکه NFTها در دو سال اخیر رشد خوبی را تجربه کردهاند، اما نشانه‌هایی از توقف این رشد سریع هم در آنها دیده می‌شود. برخی از تریدرها هم از روش‌های غیرقانونی استفاده می‌کنند. آنها توکن را از یک بازار می‌خرند و در بازار دیگر به قیمت بالاتر می‌فروشند.برخی از این توکنها هم به دلایل غیرمنطقی با قیمت‌های بسیار زیادی به فروش می‌روند؛ مثلا یکی از گربه‌های بازی کریپتوکیتی بدون اینکه ویژگی خاصی داشته باشد با قیمت ۶۰۰ دلار فروخته شده بود. البته هنوز نباید نسبت به بازار NFT بدبین باشیم؛ اکوسیستم مدام در حال تغییر است و احتمال دارد NFTها هم مانند دیفای به یک اتفاق مهم در دنیای رمزنگاری شده تبدیل شوند. بسیاری از متخصصین بازار ارزهای دیجیتال معتقدند در حال حاضر فرصت‌های فوق‌العاده‌ای برای سرمایه‌گذاری در بازار کریپتو وجود دارد.یکی از علت‌های دیگری که احتمال رشد بازار NFTها را افزایش می‌دهد، ورود نسل‌های جدید به بازار سرمایه‌گذاری است. نسل‌های بعدی به درآمد بدون زحمت عادت دارند و سعی می‌کنند بدون اینکه کار کنند، پول در بیاورند. بازار توکنهای غیرمثلی می‌تواند یک روش برای این کار باشد؛ آنها می‌توانند با ایجاد NFTهای جدید از طریق بازی کردن و کارهای ساده اینچنینی، درآمد داشته باشند.
در یک سال گذشته توکنهای غیرمثلی یا NFT جنجال بسیاری در بازار ارزهای دیجیتال به وجود آورده‌اند. بسیاری از افراد علت ارزشمندی NFTها را نمی‌دانند و هنوز درک نمی‌کنند که چرا یک نقاشی دیجیتال که شاید حتی خیلی هم هنری نباشد، باید چند صد هزار دلار قیمت داشته باشد.مردم در تابستان ۲۰۲۱ بیشتر از ۱.۲ میلیارد دلار برای خرید توکنهای NFT هزینه کردند. این یعنی توکنهای غیرمثلی نوع جدیدی از داراییهای دیجیتال هستند و برای همیشه در بازار باقی خواهند ماند! قیمت بالای این دارایی‌ها افراد بسیاری را تحریک می‌کند تا آنها را بخرند، اما از آنجایی که نمی‌دانند ارزش آنها از کجا نشأت می‌گیرد، در این باره مردد هستند.در این مقاله ارزشمندی NFTها چرا و چگونه؟ درباره علت ارزشمندی NFTها صحبت میکنیم. شاید با درک این علت‌ها شما هم ممکن است متقاعد شوید و بخشی از سرمایه خود را برای خرید این داراییهای دیجیتال صرف کنید.
در سال ۲۰۲۱ استفاده از توکنهای NFT توسعه پیدا کرد، اما همچنان پتانسیل بالایی برای رشد دارد. در گذشته آنها فقط برای کاربردهای محدودی چون بازی‌های کریپتویی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اما اکنون کاربردهای جدیدتری چون سرمایه‌گذاری یا خرید زمین در متاورس هم به آنها اضافه شده است. انتظار می‌رود در آینده کاربردهایی برای این توکنها ایجاد شود که به دنیای واقعی نزدیک‌تر باشد؛ مثلا فروش بلیط، بیمه‌نامه و… را می‌توان با استفاده از توکنهای NFT انجام داد.در این مقاله سعی کردیم به زبان ساده توضیح دهیم NFT چیست و چه کاربردهایی دارد و در آینده چه کاربردهایی می‌تواند داشته باشد. بررسی تخصصی این توکنها جز برای برنامه‌نویسان و متخصصان ارزهای دیجیتال و بلاکچین ضروری نیست. نکته مهم برای تریدرها این است که بدانند کاربرد NFT چیست و کدام توکن NFT ارزش خرید دارد و کدام یک برای خرید مناسب نیست. البته در حال حاضر توکنهای غیرمثلی نوعی دارایی لوکس هستند و تنها افراد خاص به آنها علاقه نشان می‌دهند.تیم داموند از کارشناسان و متخصصین ارزهای دیجیتال تشکیل شده است که بروزترین اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنند و آنها را در مجله داموند ارائه می‌دهند. با مطالعه روزانه مجله داموندمگ اطلاعات خود را درباره بازار ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاکچین افزایش خواهید داد. تریدرهایی که دانش کافی درباره بازار دارند، می‌توانند فرصت‌های سودآوری را پیدا کنند و روی آنها سرمایه‌گذاری کنند.